Poprzez eksport budowany jest wizerunek województwa w świecie, pojawiają się nowe okazje do powiększenia produkcji, przyciągani są nowi inwestorzy, powstają nowe miejsca pracy.
Według analizy potencjału eksportowego Wielkopolski przygotowanej na zlecenie samorządu, województwo jest jednym z najważniejszych regionów w kraju pod względem eksportu pochodzącego z małych i średnich przedsiębiorstw. Eksport wypracowany przez tego typu firmy w Wielkopolsce stanowi ponad 17 proc. całego eksportu krajowego sektora MŚP.
Wartość towarów sprzedanych w 2010 r. przez wielkopolskie firmy za granicę wyniosła ok. 12 mld euro i stanowiła 10 proc. całego eksportu kraju. Eksport produktów z Wielkopolski opiera się w głównej mierze na wyrobach z branży motoryzacyjnej, przemysłu metalowego, farmaceutycznego, spożywczego i drzewno-papierniczego.
Towary z Wielkopolski trafiają w większości do państw Unii Europejskiej. W 2010 r. w krajach tych sprzedano produkty z województwa wielkopolskiego za łączną kwotę 39,89 mld zł, co stanowiło 83,2 proc. eksportu całego województwa. Główne kierunki eksportowe firm z regionu to: Niemcy, Francja, Niderlandy, Wielka Brytania czy Rosja.
Regionalne firmy widzą w eksporcie szanse na swój rozwój, ale jednocześnie wskazują na szereg barier. Należą do nich: zmienne kursy walut, niepewna sytuacja gospodarcza, kiepska znajomość jeżyków obcych i brak wiedzy na temat rozwiązań formalno-prawnych na zagranicznych rynkach. Przedsiębiorstwa oczekują, że otrzymają wsparcie w tym zakresie. Szczególnie dotyczy to małych i średnich firm, które ze względu na ograniczenia budżetowe nie mogą pozwolić sobie na odpowiednią promocję czy indywidualne sprawdzanie zagranicznych partnerów.
Firmy cenią sobie dostęp do analiz i pomoc w pozyskaniu partnerów spoza Polski oraz dofinansowanie ich udziału w targach, wyjazdach, etc. Z tego też powodu w regionie powstało kilka inicjatyw wspierających eksporterów.
W rozwoju eksportu w regionie pomaga Wielkopolskie Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów. Należy ono do sieci punktów informacyjnych, które powstały w całym kraju dzięki współpracy Ministerstwa Gospodarki z samorządami województw.
Wielkopolskie Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów ma za zadanie pomagać mikro i małym przedsiębiorcom w stawianiu pierwszych kroków na międzynarodowych rynkach oraz wspierać eksport rozpoczęty przez firmy średniej i dużej wielkości. W tym celu w wielkopolskim centrum zatrudnieni są eksperci, których zadaniem jest bezpłatna pomoc przedsiębiorcom. Aby skorzystać z usług ekspertów COIE, wystarczy wysłać zapytanie mailem lub umówić się na spotkanie w siedzibie Centrum, która mieści się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego przy ul. Przemysłowej 46 w Poznaniu.
Przedsiębiorca, który zgłosi się do COIE, otrzyma darmową pomoc i oszczędzi czas oraz pieniądze, jakie musiałby przeznaczyć na rozeznanie rynku. Często dla małych i średnich przedsiębiorstw ta bariera jest nie do przekroczenia. Przedstawicielom firm przekazane zostaną przede wszystkim nieodpłatne informacje o rynkach zagranicznych, na które zamierza wprowadzić swój towar, produkt, czy usługę. COIE umożliwia dotarcie do wiarygodnych źródeł informacji i znalezienie potencjalnych partnerów gospodarczych. Informacje udostępniane są w formie baz danych firm zagranicznych, raportów i analiz rynków, przy wykorzystaniu międzynarodowych źródeł.
COIE przekazuje również informacje o uwarunkowaniach administracyjno-prawnych dotyczących danego państwa. Kompleksową ofertę dla potencjalnych eksporterów uzupełnia możliwości udziału firm w międzynarodowych targach i spotkaniach branżowych.
W ciągu ostatnich kilku lat w Wielkopolsce zorganizowano ponad 20 darmowych spotkań informacyjnych dla przyszłych eksporterów. Odbyło się również ponad 60 spotkań z przedstawicielami polskich i zagranicznych przedsiębiorstw, izb handlowych i innych instytucji otoczenia biznesu. Informacje o możliwościach wsparcia eksportu trafiła do ponad 500 osób z różnych firm i branż.
Ważną częścią wsparcia eksporterów w Wielkopolsce są Międzynarodowe Targi Poznańskie. Podczas największych imprez targowych uruchamiane są stoiska informacyjno-promocyjne. Przy okazji tych wydarzeń organizowane są również konferencje i spotkania z przedstawicielami instytucji, z którymi stykają się eksporterzy: banków, ubezpieczycieli, izby celnej, ambasad, izb przemysłowo-handlowych.
Wielkopolska, widząc szansę w rozwoju eksportu, od 2009 r. we własnym zakresie promuje rodzime firmy poprzez misje gospodarcze. Dzięki projektowi współfinansowanemu z unijnych funduszy stworzono wielkopolskim przedsiębiorcom możliwość nawiązywania bezpośredniego kontaktu z zagranicznymi partnerami gospodarczymi. Projekt Samorządu Wielkopolskiego był jedyną taką inicjatywą w skali kraju.
Gospodarka Wielkopolski promowana była w kilku kierunkach geograficznych, które określono w wyniku analiz. Misje organizowano do krajów o dynamicznym wzroście PKB i dużym potencjale rozwoju, istotnych z punktu widzenia branż reprezentowanych przez wielkopolskich przedsiębiorców.
W pierwszej fazie skupiono się na krajach BRIC (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny), a w kolejnych latach misje wyjeżdżały na Daleki Wschód do Korei i Japonii oraz do Mongolii, Kazachstanu i na Bliski Wschód – nawiązano kontakty w Iraku i Iranie. Wielkopolskie firmy szukały również rynków zbytu i współpracy w Afryce.
Samorząd wybierając Afrykę podkreślał, że kraje tego kontynentu są obecnie szczególnie istotne z uwagi na swoje bogactwa i rosnące w dużym tempie potrzeby. Polskim atutem w kontaktach z Afryką ma być brak obciążenia przeszłością kolonialną, a co za tym idzie pozytywne nastawienie wobec Polski. Pomocne mają być również kontakty uzyskiwane poprzez pochodzących z Afryki absolwentów polskich uczelni.
W trakcie misji ich uczestnicy uzyskali informacje na temat możliwości dostępu do danego rynku zagranicznego, instytucji otoczenia biznesu wspierających współpracę handlową i inwestycyjną, czy udzielających pomocy prawnej. Organizowane były również spotkania B2B. Wsparcie dotyczyło też udziału w targach. W tym przypadku pomoc dla eksporterów ukierunkowana była na określone specjalizacje eksportowe wynikające z działających w Wielkopolsce klastrów. Wspierano również firmy zajmujące się designem.
Stoiska Wielkopolski stanęły na najważniejszych branżowych targach informatycznych CeBIT w Hanowerze, lotniczych ILA w Paryżu i Berlinie, spożywczych WorldFood w Moskwie, ale również na targach wzornictwa Salone Internazionale del Mobile w Mediolanie. Wielkopolska prezentowała swój potencjał gospodarczy i naukowy na najważniejszych europejskich targach inwestycyjnych MIPIM w Cannes i ExpoReal w Monachium.
Od początku realizacji projektu odbyło się łącznie trzydzieści misji gospodarczych, a Wielkopolska promowała się na ponad dwudziestu międzynarodowych imprezach targowych. W tych inicjatywach przez ostatnie lata wzięło udział ponad pół tysiąca przedsiębiorców, przedstawicieli wielkopolskich uczelni, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Projekt misji gospodarczych ma być kontynuowany w najbliższych latach przy udziale funduszy z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.